بنام خدا
عید قربان، تنهاروزی از بی‌شماری ایام نیست تا در تعیّن یک نام معنا، در قاموس واژه‌های یک قوم توضیح و در فرهنگ یک آیین تفسیر شود. این روز روایت اوج‌مند زیباترین حکایت عشق آسمانی یک انسان الهی است. این روز، فرجام نیک یک مناسک و آغاز یک راه است، پایان رنج‌های سفر، اشک‌های شوق، تن‌پوش‌های برابری، درس‌های برادری، بارقه‌های رحمت، لحظه‌های خاک‌ساری، هنگامه‌های برائت و آغاز راهی است برای حفظ همه این ره‌یافت‌ها، فصلی برای همه این شکفتن‌ها و ترنمی برای آفریده شدن دوباره. عید قربان، عید بشارت‌های الهی و روزی برای باز یافتن خود گم شده انسان است در مسیر بندگی. عید قربان، حکایت آزمایش ابراهیم و اسماعیل و هاجر، و فصل قرب مسلمانان به خداوند، در سایه عبودیت است و«منی» اولین قربانگاه عشق است، نزدیک‌ترین نقطه به آسمان. از جای جای خاکش، عطر قدم‌های فرشتگان می‌آید! «منی»، قشنگ‌ترین آغاز داستان بلند عشق و جان بازی است و «یقین و اخلاص»، سرفصل لحظه لحظه این قصه است. منی، نقطه تلاقی قربانگاه اسماعیل است منی، یعنی آغاز زیباترین مرگ.
آمدی ای عید قربان! خوش رسیدی، خوش رسیدی!
آمدی چون سیلْ جوشان، بی‌خبر، ناگه، خروشان
تا کنی این خانه ویران، خوش رسیدی، خوش رسیدی!
خانه‌ی عقل زبون را، عقل سرد تیره‌گون را
کرده‌ای با خاک یکسان، خوش رسیدی، خوش رسیدی!
شعر می‌جوشد ز من، پیوسته هر شب، هر سحرگه
از تو شد این چشمه جوشان، خوش رسیدی، خوش رسیدی!
عید قربان، پرشکوه‌ترین ایثار و زیباترین جلوه‌ی تعبد در برابر خالق یکتا
بر شما عاشقان الله مبارک
اعمال شب عید قربان
شب دهم ماه ذی‌الحجه از لیالى متبرک است. این شب از جمله چهار شبى است که درهاى آسمان در آن باز است. اعمال معروف آن:
1. احیاء و شب زنده‌داری با عبادت.
2. زیارت امام حسین (علیه‌السلام) .
3. دعای یا دائِمَ الْفَضْلِ عَلىَ الْبَرِیَّةِ ...
اعمال روز عید قربان
1. غسل: که در این روز سنّت مؤکد است و حتی بعضى از علما آن را واجب دانسته‌اند.
2. خواندن نماز عید است، به همان نحو که در عید فطر ذکر شد. لکن در این روز مستحب است که افطار بعد از نماز، از گوشت قربانى باشد.
3. قربانی کردن: قربانی کردن، نماد اصلی عید قربان است. با این عمل، انسان حیوان حلالگوشتی را به‌عنوان تحفه و هدیه قربانی میکند و گوشت آن را برای تقرب جستن به حق، بین خویشانودان و مستمندان تقسیم میکند.
4. خواندن دعاهائى که وارد شده پیش از نماز عید و بعد از آن. شاید بهترین دعاهاى این روز دعاى چهل و هشتم صحیفه کامله باشد: اَللّهُمَّ هذا یَوْمٌ مُبارَکٌ... و دعاى چهل و ششم را نیز بخواند یا مَنْ یَرْحَمُ مَنْ لا یَرْحَمُهُ الْعِبادُ ...
5. خواندن دعاى ندبه.
6. خواندن تکبیرات است براى کسى که در منى باشد عقیب پانزده نماز که اولش نماز ظهر روز عید است و آخرش نماز صبح روز سیزدهم و کسانى که در سایر شهرها هستند بخوانند عقیب ده نماز از ظهر روز عید تا صبح دوازدهم و تکبیرات این است:
«اللّهُ اَکْبَرُ اللّهُ اَکْبَرُ لا اِلهَ اِلا اللّهُ وَاللّهُ اَکْبَرُاللّهُ اَکْبَرُاللّهُ اَکْبَرُ ولِلّهِ الْحَمْدُ اللّهُ ــ خدا بزرگتر از توصیف است .... معبودى جز خدا نیست و خدا بزرگتر است ... و ستایش خاص خدا است» ..
«الله اَکْبَرُ عَلى ما هَدانا اَللّهُ اَکْبَرُ عَلى ما رَزَقَنا مِنْ بَهیمَةِ الاْنْعامِ ــ خدا بزرگتر است بر آنچه ما را راهنمائى کرد خدا بزرگتر است بر آنچه روزى ما کرد از چهارپایان انعام (شتر و گاو و گوسفند) » ...
«وَالْحَمْدُلِلّهِ عَلى ما اَبْلانا ــ و ستایش خاص خدا است براى آنکه آزمود ما را».
و مستحب است تکرار این تکبیرات عقب نمازها به قدر امکان و خواندن بعد از نوافل.